Αύγουστος η καρδιά του καλοκαιριού
Αύγουστος, ο όγδοος μήνας του Γρηγοριανού ημερολογίου πήρε το όνομα του από τον Οκταβιανό Αύγουστο, στον οποίο αφιερώθηκε ο μήνας αυτός. Ο Οκταβιανός προσέθεσε στον Αύγουστο, που είχε ως τότε 30 μέρες, άλλη μια μέρα που πήρε από τον Φεβρουάριο, ώστε να έχει 31 μέρες όπως ο Ιούλιος, που ήταν αφιερωμένος στον Ιούλιο Καίσαρα.
Αρχαιότητα: Στις 13 Αυγούστου οι Ρωμαίοι τελούσαν στην περιοχή της λίμνης Νέμι γιορτή προς τιμήν της Διάνας, με πομπή γυναικών που ήταν στεφανωμένες με τριαντάφυλλα και κρατούσαν δάδες. Στις 19 εορτάζονταν τα VINALIA, η δεύτερη γιορτή του κρασιού μετά τα VINALIA PRIORA που τελούσαν στις 22 Απριλίου. Στις 23 γιόρταζαν τα VULCANALIA προς τιμήν του θεού VULCANUS (Ηφαίστου). Πρόσφεραν στο θεό ψάρια ως ολοκαυτώματα, τα έριχναν δηλαδή να καούν ζωντανά στη θυσιαστήρια πυρά. Η θυσία αυτή υποκρύπτει ένα συμβολισμό που στηρίζεται στην αντίθεση ανάμεσα στο υγρό στοιχείο (ψάρια) και στην πυρά.
Στην αρχαία Αθήνα και στο μήνα Εκατομβαιώνα, αρχές Αυγούστου, οι Αθηναίοι γιόρταζαν την ίδρυση της πόλης τους που προέκυψε σύμφωνα με την παράδοση όταν ο Θησέας ένωσε τους μικρούς τοπικούς δήμους της Αττικής.
Τα Παναθήναια ήταν η μεγάλη γιορτή προς τιμήν της πολιούχου θεάς Αθηνάς. Τη νύχτα των γενεθλίων της θεάς, εκεί γύρω στο 15Αυγουστο, αγόρια και κορίτσια ανέβαιναν στον βράχο της Ακρόπολης και τιμούσαν τη θεά με ολονύχτια τραγούδια και χορούς. Τα ξημερώματα ξεκίναγε μια πομπή από τον Κεραμεικό και διασχίζοντας την Αγορά ανέβαινε προς την Ακρόπολη με σκοπό να προσφέρει θυσίες αλλά και να να μεταφέρει τελετουργικά τον καινούργιο πέπλο της Αθηνάς. Ιππικοί, γυμνικοί και μουσικοί αγώνες διεξάγονται και ιεροποιοί, αθλοθέτες και ειδικοί υπάλληλοι είχαν τη φροντίδα της τετραήμερης γιορτής. Τα Παναθήναια απεικονίζονται στη ζωοφόρο του Παρθενώνα. Και οι τέσσερις πλευρές του ναού είναι διακοσμημένες με τη σκηνές από τη γιορτή. Στους Βυζαντινούς χρόνους η 31 Αυγούστου εθεωρείτο κλειδοχρονιά, τέλος του έτους δηλαδή και συνοδευόταν από αποχαιρετιστήρια έθιμα ανάλογα μ’ εκείνα της Πρωτοχρονιάς.
Λαογραφία: Ο λαός θεωρεί τον Αύγουστο αρχή του χειμώνα, όπως θεωρεί και τον Μάρτιο αρχή του καλοκαιριού: «Από Αύγουστο χειμώνα κι από Μάρτη καλοκαίρι» ή «Επάτησεν ο Αύγουστος την άκρη του χειμώνα, παύει ο φτωχός το δεινό κι ο άρχοντας τον ύπνο». Οι λαϊκές ονομασίες του Αυγούστου αναφέρονται συνήθως στον πλούτο των καρπών: Συκολόγος, λόγω της συγκομιδής των σύκων, Πεντεφάς, Τραπεζοφόρος – λόγω της αφθονίας των καρπών, απ’ όπου και οι παροιμίες: «Αύγουστε καλέ μου μήνα να ‘σουν δυο φορές το χρόνο» και «Αύγουστε τραπεζοφόρε, να ‘σουν τρεις φορές το χρόνο».
Λέγεται επίσης και Δριμάρης, από την δεισιδαιμονική αντίληψη ότι οι έξι πρώτες μέρες του, οι «δρίμες» είναι επικίνδυνες και όποιος λουστεί αυτές τις μέρες κινδυνεύει να πάθει κακό.
Οι 12 πρώτες μέρες του Αυγούστου ονομάζονται και «μερομήνια» (Μέρα+μήνας) επειδή πιστεύουν ότι προαναγγέλλουν τον καιρό για κάθε μήνα, ο καιρός δηλαδή κάθε μέρα προλέγει τον καιρό ολόκληρου του (αντίστοιχου) μήνα: «Η πέμπτη Αυγούστου άνεφος και ο Μάης άβρεχτος». Επίσης τον Αύγουστο αποδίδονται τα «κυνικά καύματα» οι καυτές μέρες, που συνδέονται με τον Σείριο, το λαμπρότερο άστρο του αστερισμού του «Μεγάλου Κυνός».
Τον Αύγουστο λοιπόν που ‘ναι «παχιές οι μύγες» μέσα στη ζέστη, μπορεί κάποιος να δει τις αντοχές του και την κατάσταση της υγείας του – γι’ αυτό το ιατρικό γνωμικό λέει: «Περί της υγείας σου τον Αύγουστο ερώτα».
Τον πλούσιο αυτό μήνα «που θρέφει τους έντεκα άλλους μήνες» το φεγγάρι λάμπει στον ουρανό: «Ωσάν τον ήλιο του Μαρτιού τ’ Αυγούστου το φεγγάρι». Ίσως σε αυτό να οφείλεται η έντονη σεξουαλικότητα που παρουσιάζουν τα κριάρια αυτή την εποχή, γι’ αυτό κι οι μερακλήδες λένε: «Να ‘μουν του Μάρτη γάιδαρος, τον Αύγουστο κριάρι, όλο το χρόνο πετεινός και γάτος το Γενάρη». Αλλά ας μην παρασυρόμαστε: «Κάθε πράγμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο». Τώρα πρέπει να γίνουν όλες οι δουλειές γρήγορα και ιδιαίτερα ο τρύγος. Γιατί «ο Αύγουστος κι ο τρύγος δεν είναι κάθε μέρα» και «Όποιος τον Αύγουστο αργεί κακό χειμώνα βγάνει».
Θρησκεία: Η Εκκλησία μας έχει ορίσει για τον Αύγουστο πολλές γιορτές. Όμως στη συνείδηση του Ελληνικού λαού, η Κοίμησις της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου είναι μετά τα Χριστούγεννα και το Πάσχα η λαμπρότερη γιορτή. Προηγείται νηστεία, εγκράτεια και προσευχή για να τιμήσουν αυτή που είναι «των απελπισμένων μόνη ελπίς και των πολεμουμένων βοήθεια», την Παναγία που προστατεύει, δίνει ελπίδα, παρηγοριά και βοήθεια. Αμέτρητα είναι τα έθιμα, οι γιορτές, οι τελετές και τα πανηγύρια προς τιμήν της. Αμέτρητα και τα ονόματα από τα πιο γνωστά όπως Γλυκοφιλούσα, μέχρι τα πιο παράδοξα, Ανέμη, Βροντού, Μεγαλομάτα κλπ. Δεν υπάρχει χώρος στα νησιά, στα βουνά και τους κάμπους που να μην έχει μια δική του Παναγιά με το ξεχωριστό όνομα. Θεολογικά ο κύκλος που άνοιξε τον Δεκέμβριο με τη Γέννηση κλείνει τώρα με την Κοίμηση. Η Παναγία, που είναι η Πανγαία μπαίνει στον φθινοπωρινό ύπνο της.
Φωτογραφίες – αρχική πηγή cnn.gr
prosmo 